Znaki toporników

Metalowe (z mosiądzu kolorowego) oznaki na kołnierz munduru strażackiego. (Zobacz i powiększ zdjęcia dwóch wzorów oraz rysunku z katalogu firmowego I poł. XX w.). Od drugiej połowy XIX, aż po lata 30. XX wieku przedmioty te identyfikowane były jako odznaki funkcji. W galerii prezentuję znaki oddziałów ratunkowych czyli tzw. toporników. Insygniami, które charakteryzowały działania i prace tej grupy strażaków były: lina, drabina, bosak i toporek. Toporników bardzo łatwo można rozpoznać na starych fotografiach, ponieważ mieli oni przewieszoną przez ramię długą, grubą, białą, konopną linę.   

 

Jeśli chcecie zobaczyć znak gimnastyków w polskich oddziałach straży pożarnej. Uwaga nie jest to jedyny tego typu wzór, to przeczytajcie zajawkę pt. Zginął z rąk NKWD. Na fotografii prasowej przedstawiającej Stanisława Grankowskiego w mundurze strażackim  zobaczycie ww. znak.  

 

 

Opisując te i podobne znaki funkcyjne trudno jest mi określić czas powstania, kraj i producenta, ponieważ od XIX wieku aż po wspomniane lata 30. ubiegłego stulecia  ryciny tych przedmiotów zobaczyć można w katalogach wszystkich producentów jakich znam tj. niemieckich, austriackich, rosyjskich i polskich.  

 

Kilka razy w różnych postach i artykułach blogowych, wspomniałam także o problemach w nazewnictwie tychże walorów falerystycznych. W dawnym potocznym nazewnictwie opisywano je jako odznaki. Przeczytać o nich można w starej prasie, a rysunki zobaczyć w katalogach firmowych. Jak do tej pory nie spotkałam się z żadnym regulaminem, który by nawiązywał do wzorów i zasad noszenia znaków oddziałów. Współcześnie, kiedy czytam różne publikacje z zakresu falerystyki dochodzę do przekonania, że tego typu walory należy określać jako oznaki lub znaki. A Wy jak uważacie? Jakie jest Wasze zdanie na ten temat? 

 

W galerii : 

 

1. Znak toporników. Hełm, drabina, lina i skrzyżowany bosak z toporkiem. Całość zwieńczona liściem lauru i dębu. Walor falerystyczny w zb. CMP. 

2. Znak toporników. Hełm, drabina, lina i skrzyżowany bosak z toporkiem. Walor falerystyczny w zb. prywatnego kolekcjonera. Foto z arch. kwerend WDZ.

3. Ryc. oddziału ratunkowego. Katalog firmowy Strażackiego Biura Technicznego, I pol. XX w. Polska. 

 

d.j. [CMP]