historia ochrony przeciwpożarowej
historia straży pożarnej
dawny sprzęt techniki pożarniczej
Platforma edukacji w zakresie ochrony ruchomych zabytków techniki pożarniczej i opieki nad tymi zabytkami.
NA SKRÓTY
O PORTALU
Zajawkę tę dedykuję wszystkim, którzy interesują się identyfikacją dawnego sprzętu ochrony przeciwpożarowej w celu jego konserwacji i renowacji. Niebawem na blogu pojawią się obszerniejsze artykuły z tego zagadnienia. Treści w nich zawarte stanowić będą podsumowanie konferencji muzealnej poświęconej konserwacji i renowacji zabytków techniki pożarniczej, która miała miejsce 2 kwietnia 2025 r. w Centralnym Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach.
Kalkomania, czy napisy ? Jak to wyglądało chronologicznie? Na początku XIX wieku na sikawkach, samochodach i innego rodzaju sprzętach późniejszych strażaków używano tradycyjnego zdobnictwa malarskiego. Napisy wykonywano ręcznie zazwyczaj farbami olejnymi często ze złoceniami. Technika i styl powyższego wykonania w zasadzie podyktowana była umiejętnościami warsztatów rzemieślniczych, a później producentów sprzętu pożarniczego.


Chociaż należy przyznać, że tradycja cechowa XIX wieku jeżeli chodzi o rodzaj czcionki w tym zakresie, posługiwała się m.in. klasycystycznymi literami antykwowymi (szeryfowymi), ornamentami roślinnymi, stylizowanymi inicjałami, (generalnie liternictwem inspirowanym barokiem i secesją).
Jeszcze raz chcę podkreślić, że każdy warsztat miał swój styl, a czcionka była elementem sztuki użytkowej.
Technika kalkomanii natomiast opracowana została nieco później. Nie jestem w stanie podać dokładnego roku i nie chciałabym, bo takie datowanie zawsze będzie budziło kontrowersje, tym bardziej jeżeli będziemy chcieli rozpatrywać to w kontekście ziem polskich z tamtego okresu. Umownie należy przyjąć koniec XIX wieku, kiedy to straże pożarne zaczęły organizować swoją działalność statutową w Europie i na świecie. Pamiętajcie, że nie zawsze napisy lub kalkomania były stosowane na sprzętach, a dzisiaj zabytkach techniki pożarniczej. Takie usługi kosztowały i raczej były na zamówienie. Nie sugerujcie się też, aż tak bardzo datowaniem techniki ręcznego malowania, a stosowaniem kalkomanii, bo tak naprawdę w praktyce obie techniki przenikały się.
Odróżnienie napisów ręcznych od kalkomanii na zabytkach techniki pożarniczej, zwłaszcza na sikawkach z końca XIX i początku XX wieku jest możliwe, ale wymaga zwrócenia uwagi na kilka cech. Jakie, to cechy? Pokuszę się o następny artykuł na ten temat. Czytajcie uważnie bloga.
d.j. [CMP]
Redakcja Historypoż poszukuje informacji na temat zakładowej straży pożarnej nieistniejącej już Elektrowni I w Jaworznie na Górnym Śląsku.
Copyright 2022. HISTORYPOŻ&MUZEOPOŻ. Wszelkie prawa zastrzeżone.