Blog o historii ochrony przeciwpożarowej, sprzętu gaśniczego i działalności straży
historia ochrony przeciwpożarowej
historia straży pożarnej
dawny sprzęt techniki pożarniczej
Platforma edukacji w zakresie ochrony ruchomych zabytków techniki pożarniczej i opieki nad tymi zabytkami.
NA SKRÓTY
O PORTALU
Punkt przeciwpożarowy
Czy zniknęły z naszego środowiska naturalnego, czy ich już nie dostrzegamy?
Na wniosek powiatowych komend straży pożarnych i w oparciu o wytyczne Komendy Głównej Straży Pożarnych na terenie całej Polski przynajmniej od połowy lat 50. XX wieku obowiązkowo zakładano tzw. punkty przeciwpożarowe zwane również stanowiskami poboru narzędzi na wypadek pożaru.
Danuta Janakiewicz-Oleksy
Centralne Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach
Sprzęt
Bosak, kilof, łom, siekiera, łopata, wiadro, tłumica, skrzynia z piaskiem, beczka z wodą – to podstawowy zestaw punktu przeciwpożarowego w środowisku naturalnym na zagrożonym obszarze.
Konstrukcja
Punkt przeciwpożarowy w II poł. XX w. posiadał konstrukcję drewnianą lub metalową. Był obiektem ruchomym i nietrwałym. Wolnostojącym lub przylegającym konstrukcją do muru zewnętrznego budynku.
Punkt oznaczony
Dawniej informowały o tym tabliczki drewniane lub metalowe zawieszane na murach domostw. Zazwyczaj były to tabliczki imienne z rysunkiem narzędzia ogniowego. Informowały one o ubezpieczeniu od ognia danej nieruchomości jak również, że w tym miejscu może znajdować się również punkt do poboru narzędzi ogniowych.
Zanim na ziemiach dzisiejszej Polski zaczęły organizować się jednostki straży ogniowych, głównie to na największych organizacjach cechowych spoczywało bezpieczeństwo przeciwpożarowe. W 1782 roku Komisja Boni Ordinis – Dobrego Porządku jako kolegialna instytucja administracji miejskiej nakazała istniejącym wówczas stowarzyszeniom rzemieślniczym zakup podstawowych sprzętów do gaszenia, tj. m.in. pomp, wiader , łopat, siekier i drabin. W księgach cechowych np. Piotrkowa zachowały się informacje, iż m. in. szewcy, piekarze i rzeźnicy zobowiązani byli spieszyć z pomocą w czasie pożaru i nieszczęśliwych wypadków. Wyznaczali oni spośród siebie tzw. braci starszych, którzy mieli zabezpieczać, gromadzić i dostarczać wodę w razie potrzeby, sprzęt i narzędzia gaśnicze, a także służyć pomocą adekwatną do sytuacji i zdarzenia.
W II poł. XX w. punkty jako obiekty stanowiskowe posiadały już same w sobie oznaczenia i nie zachodziła już potrzeba umieszczania odrębnych i dodatkowych tablic informacyjnych i ostrzegawczych oddalonych od punku ( tablica z białym polem z czerwonym obramowaniem, a na niej napis: „SPRZĘT GAŚNICZY”). Powyższe określenie lub sformułowanie „SPRZĘT DO GASZENIA POŻARU – PUNKT NR …” widniały już na konstrukcji tego obiektu.
Malowanie sprzętu
Znakowanie należało wykonać czerwoną olejną farbą poprzez pomalowanie dolnej części trzonków łopat, siekier, tłumic na szerokość 10 cm nad tuleją oraz samej tulei. Przy piłach malowano tuleje uchwytów.
Literatura:
[1] H. Ołdakowski, „Walka z pożarami w zakładach pracy”, wyd. Wydawnictwo Związkowe CRZZ, Warszawa 1963, s. 15-16.
[2] „Poradnik dla przeciwpożarowych zespołów kontrolnych”, wyd. KG SP, Warszawa 1957, s. 30-31.
[3] Instrukcja zabezpieczenia przeciwpożarowego obszarów leśnych, wyd. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1957 r. s. 29.
Punkty te znajdowały się najczęściej przy zakładach pracy i na terenach leśnych np. przy schroniskach. Przeciwpożarowe komisje kontrolne nakazywały budować je także po wsiach, przy zagrodach i państwowych gospodarstwach rolnych.
W zależności od miejscowych warunków
Zarządzenie nr 16/60 z 9 września 1960 roku Komendanta Głównego Straży Pożarnych w sprawie ustalenia rodzajów i ilości podręcznego sprzętu pożarniczego do zabezpieczenia budynków pozwalało radom gminnym lub narodowym zgromadzić w jednym zorientowanym miejscu tyle sprzętu na ile to było konieczne oraz zależne od finansów i obszaru zagrożenia pożarowego.
Jego górna część mogła posiadać zadaszenie, które chroniło umocowane narzędzia przed warunkami pogodowymi (wiatrem, deszczem, śniegiem, słońcem). Jako konstrukcja prowizoryczna składająca się z kilku podłużnych (pionowych lub poziomych) przęseł i podpór wzmacniających – obiekt ten nie posiadał cech wyrobu firmowego. Pomimo, że schemat jego budowy był w zasadzie identyczny jak dla większości tego typu, to jednak cechował się indywidualną potrzebą ręcznej techniki rzemieślniczej, przy użyciu prostych narzędzi i budulca. Stanowisko to umiejscawiano na zewnątrz w widocznym i ogólnodostępnym terenie.
PRZEJDŹ DO INNYCH ARTYKUŁÓW
Redakcja Historypoż poszukuje informacji na temat zakładowej straży pożarnej nieistniejącej już Elektrowni I w Jaworznie na Górnym Śląsku.
Copyright 2022. HISTORYPOŻ&MUZEOPOŻ. Wszelkie prawa zastrzeżone.