HISTORYPOŻ & MUZEOPOŻ

 

Blog o historii ochrony przeciwpożarowej, s​​​​​​przętu gaśniczego i działalności straży

HISTORYPOŻ & MUZEOPOŻ
Blog o historii ochrony przeciwpożarowej, s​​​​​​przętu gaśniczego i działalności straży
Blog o historii ochrony przeciwpożarowej, s​​​​​​przętu gaśniczego i działalności straży

historia ochrony przeciwpożarowej
historia straży pożarnej
dawny sprzęt techniki pożarniczej

Platforma edukacji w zakresie ochrony ruchomych zabytków techniki pożarniczej i opieki nad tymi zabytkami.

NA SKRÓTY

O PORTALU

27 grudnia 2025

Elementy żeliwne – strażacki konserwatorze

Równie ważne jak drewno. W tym opisie blogowym nadal pozostaję w temacie konserwacji zabytków techniki pożarniczej tj. sikawek i wozów rekwizytowych na podwoziu kołowym. Przypomnę jak w poprzednich zajawkach, że kluczową zasadą jest zachowanie autentyzmu materiałowego, technologicznego i estetycznego obiektu. Oznacza to, że sposób zabezpieczenia i wykończenia elementów żeliwnych nie może wynikać z uproszczonych, współczesnych schematów estetycznych, lecz powinien być bezpośrednio powiązany z realiami historycznymi okresu powstania konkretnego zabytku. Żeliwo, jako materiał powszechnie stosowany w konstrukcji pomp, cylindrów, korpusów zaworów, łożysk, jarzm i elementów nośnych, wymagało ochrony przed korozją, jednak historycznie nie istniał jeden, jednolity standard jego wykańczania. Najczęściej spotykanym rozwiązaniem były powłoki czernione, uzyskiwane poprzez:

 

malowanie farbami olejnymi z dodatkiem sadzy lub grafitu, smarowanie mieszaninami olejowo-smołowymi, grafitowanie powierzchni roboczych.

arrow left
arrow right

PRZEJDŹ DO INNYCH ARTYKUŁÓW

Rozwiązania te były funkcjonalne, trwałe i technologicznie dostępne, a ich stosowanie potwierdzają chociażby zachowane obiekty muzealne. Jednocześnie należy podkreślić, że czernienie nie było rozwiązaniem bezwzględnym ani uniwersalnym. W praktyce historycznej spotyka się także:elementy żeliwne malowane kolorem zabudowy (zwłaszcza w partiach eksponowanych wizualnie), powierzchnie jedynie olejowane lub woskowane, bez barwnej powłoki. 

 

Nie potrafię na tę chwilę stwierdzić ani udowodnić z czego te różnice wynikały. Może ze stopnia eksploatacji? 

 

Nie narzucam jednolitego czarnego wykończenia wszystkim elementom żeliwnym. Chociaż nie ukrywam, że jestem zwolenniczką tej metody.

.  

W przypadku braku jednoznacznych wyników badań stratygraficznych lub źródeł bezpośrednich, dopuszczalne jest stosowanie rozwiązań najbardziej prawdopodobnych historycznie, przy zachowaniu zasady:minimalnej ingerencji,odwracalności zastosowanych powłok,neutralności wizualnej. Takie podejście zapewnia zachowanie autentyzmu zabytku, zgodność z zasadami konserwacji oraz właściwe przekazanie jego wartości historycznych i technicznych przyszłym pokoleniom.

 

d.j. [CMP] 

Redakcja Historypoż poszukuje informacji na temat zakładowej straży pożarnej nieistniejącej już Elektrowni I w Jaworznie na Górnym Śląsku.

 


 

Copyright 2022. HISTORYPOŻ&MUZEOPOŻ. Wszelkie prawa zastrzeżone. 

 

Blog o historii ochrony przeciwpożarowej, s​​​​​​przętu gaśniczego i działalności straży
Blog o historii ochrony przeciwpożarowej, s​​​​​​przętu gaśniczego i działalności straży
Blog o historii ochrony przeciwpożarowej, s​​​​​​przętu gaśniczego i działalności straży